Αντοχή στα φάρμακα: Η χρήση αντιβιοτικών στα ζώα επηρεάζει την υγεία μας;

Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις, η αντοχή στα αντιβιοτικά ευθύνεται για 25.000 θανάτους κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και 23.000 στις ΗΠΑ. Μέχρι το 2050, κάποιοι
ερευνητές εκτιμούν ότι αυτό το φαινόμενο θα προκαλέσει 10 εκατομμύρια θανάτους ετησίως, προσπερνώντας σε αριθμούς ακόμα και την κύρια αιτία θνησιμότητας μέχρι σήμερα, τον καρκίνο.

Ορισμένοι από τους παράγοντες που έχουν προκαλέσει αυτή την κρίση περιλαμβάνουν την υπερβολική συνταγογράφηση αντιβιοτικών, τις πρακτικές υγιεινής στα νοσοκομεία και την αδυνατότητα των εργαστηριακών τεστ να εντοπίσουν εγκαίρως μια μόλυνση. Ένας επιπλέον παράγοντας είναι η κατάχρηση των αντιβιοτικών στην κτηνοτροφία.

Η χρήση αντιβιοτικών σε ζώα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μετάδοσης ανθεκτικών βακτηρίων σε ανθρώπους, είτε μέσω άμεσης μόλυνσης, είτε μέσω της μεταφοράς ανθεκτικών γονιδίων. Πώς λοιπόν ακριβώς χρησιμοποιούνται σήμερα τα αντιβιοτικά στα ζώα και ποιες είναι οι συνέπειές τους στη ανθρώπινη υγεία;

Η παγκόσμια χρήση των αντιβιοτικών στα ζώα

Σε παγκόσμια κλίμακα, η Αμερική και η Κίνα είναι οι κυριότεροι χρήστες αντιβιοτικών για την παραγωγή τροφής. Το 80% της συνολικής χρήσης αντιβιοτικών στις ΗΠΑ εντοπίζεται στην κτηνοτροφία, με τα πουλερικά και τους χοίρους να λαμβάνουν πέντε με δέκα φορές περισσότερα αντιβιοτικά από τις αγελάδες και τα πρόβατα. Γιατί όμως τα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται τόσο ευρέως σε αυτά τα ζώα;

Η μία απάντηση προέρχεται από τις απαιτήσεις της βιομηχανίας κρέατος, η οποία έχει αυξημένες ανάγκες. Τα ζώα δεν προλαβαίνουν να αναπτυχθ��ύν επαρκώς και αυτό αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό τους σύστημα.

Επίσης, οι χοίροι και τα κοτόπουλα ζουν συνωστισμένα, κάτι που αυξάνει το στρες τους και τον κίνδυνο μετάδοση ασθενειών. Επιπροσθέτως, τα αντιβιοτικά ορισμένες φορές χρησιμοποιούνται για να επιταχύνουν τη διαδικασία ανάπτυξης των ζώων.

Μέχρι πέρυσι, οι κτηνοτρόφοι στις ΗΠΑ χρησιμοποιούσαν τα αντιβιοτικά γι’ αυτό το λόγο, αλλά η πρακτική έχει από τότε απαγορευτεί. Η Κίνα και η Ευρώπη έχουν επίσης απαγορεύσει την πρακτική, αλλά πολλές άλλες χώρες συνεχίζουν να τα χρησιμοποιούν.

Τέλος, η χρήση τους αυξάνεται λόγω προληπτικής πρακτικής. Πολλοί κτηνοτρόφοι δίνουν στα κοτόπουλα αντιβιοτικά αμέσως μόλις γεννηθούν, ασχέτως του αν είναι άρρωστα ή όχι.

Συνέπειες στην υγεία μας

Τι σημαίνει όμως αυτή η υπερβολική κατάχρηση των αντιβιοτικών στα ζώα για την υγεία των ανθρώπων; Το σημαντικότερο που χρειάζεται να θυμόμαστε είναι ότι κάθε φορά που χρησιμοποιούμε αντιβιοτικά, είτε σε ζώο, είτε σε άνθρωπο, αυξάνουμε το ποσοστό του προβλήματος της αντίστασης στα βακτήρια.

Υπάρχουν ορισμένοι τρόποι με τους οποίους τα αντιβιοτικά στα ζώα μπορούν να επηρεάσουν στους ανθρώπους. Αρχικά, η άμεση επαφή ανάμεσα σε αυτά και στους ανθρώπους μπορεί να προκαλέσει μόλυνση.

Οι ίδιοι οι κτηνοτρόφοι δηλαδή κινδυνεύουν να επιδεινώσουν το πρόβλημα. Επίσης, σύμφωνα με μια Δανέζικη μελέτη, η οποία βρήκε ότι το 40% του χοιρινού κρέατος που υπάρχει στην αγορά είναι μολυσμένο με Staphylococcus aureus (MRSA) που είναι ανθεκτικό στα αντιβιοτικά, το πρόβλημα μεταφέρεται στο κρέας που τελικά καταναλώνουμε.

Βέβαια, μια μετανάλυση επισήμανε ότι η διαδικασία σφαγής καθορίζει κατά πολύ την μετάδοση του ιού από το ζώο στον άνθρωπο. Ωστόσο, ο δεύτερος τρόπος είναι μέσω της κατανάλωσης των αντιβιοτικών υπολειμμάτων στο κρέας.

Ο κίνδυνος μέσω της κατανάλωσης είναι μικρός πια, καθώς υπάρχει κάτι που λέγεται περίοδος απομόνωσης, κατά την οποία η αντιβιοτική χρήση σταματά, ώστε ο οργανισμός των ζώων να καθαρίσει. Μετά από αυτή την περίοδο, τα επίπεδα των αντιβιοτικών στην τροφή είναι εκατοντάδες φορές χαμηλότερα ��πό τα επικίνδυνα επίπεδα.

Τέλος, τα βακτήρια που είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά μπορεί να μεταφέρουν αντιμικροβιακή αντίσταση στα ανθρώπινα βακτήρια. Ωστόσο, αυτός ο κίνδυνος είναι επίσης πολύ μικρός, λόγω του μαγειρέματος σε υψηλές θερμοκρασίες.

Κάθε χρήση αντιβιοτικών θέτει σε κίνδυνο την ανθρώπινη υγεία και η μείωση της στα ζώα είναι μέρος της λύσης. Τα αντιβιοτικά χρειάζεται να χρησιμοποιούνται μόνο όταν τα ζώα είναι άρρωστα και οπωσδήποτε υπάρχει ανάγκη βελτίωσης των συνθηκών ζωής τους, ώστε να μειωθεί και ο κίνδυνος μόλυνσης τους. Παρ’ όλα αυτά, το μεγαλύτερο πρόβλημα παραμένει η κατάχρηση αντιβιοτικών από τους ίδιους τους ανθρώπους.

Πηγή