Ζήνων ο Ελεάτης έκοψε την γλώσσα του για να μην μιλήσει

Πολλοί μπερδεύουν το όνομα Ζήνων. Μπερδεύουν τρεις τουλάχιστον Ζήνωνες, τον έναν με τους άλλους, γιατί τρεις ήταν οι διάσημοι φιλόσοφοι με το ίδιο όνομα. Υπάρχουν βέβαια άλλοι τρεις – τέσσερις ακόμη φιλόσοφοι με το ίδιο όνομα, αλλά όχι και τόσο σπουδαίοι. Από τους διάσημους ο ένας είναι ο Ζήνων ο Ελεάτης, χρονολογικά ο αρχαιότερος των άλλων αφού γεννήθηκε το 464 π.χ. Είναι ο αρχηγός της Ελεατικής Σχολής και συνεχίζει το έργο του Ξενοφάνη και του Παρμενίδη. Δεύτερος στη χρονολογική σειρά είναι ο Ζήνων ο Κιτιεύς, από το Κίτιο της Κύπρου, που γεννήθηκε το 335π.χ. Τρίτος στη σειρά είναι ο Ζήνων ο Σιδώνιος, λιγ��τερο διάσημος από τους δύο άλλους, αλλά διαπρεπής, επικουρικός, που γεννήθηκε το 154π.χ., μαθητής του Απολλόδωρου και ίσως δάσκαλος του Κικέρωνα.

Ο Ζήνων ο Ελεάτης, που έγινε ονομαστός με τον ηρωικό θάνατο στον αγώνα εναντίον του τυράννου, ήταν ο αγαπημένο�� μαθητής του Παρμενίδη κατά τον Πλάτωνα, ενώ κατά τον Απολλόδωρο 40 χρόνια νεότερός του. Σε ένα πεζό σύγγραμμά του, που το είχε γράψει πολύ νέος, υποστήριζε τη θεωρία του Παρμενίδη από πλάγιο δρόμο. Αναιρούσε, δηλαδή, την κοινή αντίληψη για την πραγματικότητα με τέτοια οξύνοια, ώστε ο Αριστοτέλης τον ονόμασε εφευρέτη της διαλεκτικής.

Ο Ζήνων ο Ελεάτης θυσίασε τη ζωή του σε μία απόπειρα κατά του τυραννίσκου της πατρίδας του Νέαρχου , που διασώθηκε το όνομά του χάρη στη δραματική εκείνη απόπειρα. Η σύλληψή του, τα βασανιστήριά του, η καταδίκη του στο μαρτυρικό θάνατο, ξεσήκωσαν το λαό κατά του τυραννίσκου. Την ώρα των δραματικών ανακρίσεων, ρωτήθηκε ποιοι είναι οι φίλοι του και αφού τον πίεσαν πολύ να τους αποκαλύψει, αυτός κατονόμασε όλους τους φίλους του τυράννου, που εκτελέστηκαν όλοι και στο τέλος και τον ίδιο το Νέαρχο ως διαφθορέα και καταστροφέα της πόλης. Κατά την ώρα του βασανισμού του μίλησε στους συμπολίτες του και στο τέλος έκοψε μόνος του τη γλώσσα του και τη έφτυσε στο πρόσωπο του τυράννου. Ύστερα πέθανε περήφανα.