Η δολοφονία του Βασιλιά Γεωργίου Α΄

Το Μάρτιο του 1913 ο βασιλιάς Γεώργιος βρισκόταν στη Θεσσαλονίκη, λίγους μήνες μετά την απελευθέρωσή της από τους Οθωμανούς. Ο Γεώργιος μετά την κατάληψη της πόλης, διέμενε εκεί μαζί με τη σύζυγό του Όλγα, για να εδραιωθεί και με τη προσωπική του παρουσία η κυριαρχία της Ελλάδας στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας………..
Το απόγευμα της 5ης Μαρτίου, είτε θέλοντας να επισκεφτεί για εθιμοτυπικούς λόγους τον Γερμανό ναύαρχο Γκόπφεν, είτε επειδή πραγματοποιούσε τον καθιερωμένο απογευματινό του περίπατο, κατέβηκε στην αποβάθρα του Λευκού Πύργου. Μαζί του ήταν και ο υπασπιστής του ταγματάρχης Φραγκούδης. Στη γωνία της οδού Αγίας Τριάδος, σημερινή Βασιλίσσης Όλγας, ο Αλέξανδρος Σχινάς πλησίασε και από μικρή απόσταση πυροβόλησε τον Γεώργιο. Στη συνέχεια προσπάθησε να πυροβολήσει και τον υπασπιστή του, αλλά συνελήφθη από τους συνοδούς χωροφύλακες. Τραυματισμένος θανάσιμα ο βασιλιάς μεταφέρθηκε στο Παπάφειο Ίδρυμα. αλλά οι γιατροί δεν μπόρεσαν να του προσφέρουν καμία βοήθεια, αφού ο βασιλιάς ήταν ήδη νεκρός.
Αμέσως η πόλη τέθηκε σε κατάσταση επιφυλακής, τα καταστήματα έκλεισαν και άρχισαν να χτυπούν οι καμπάνες των εκκλησιών πένθιμα. Η είδηση της δολοφονίας έφτασε στην Αθήνα αργά το βράδυ, με τηλεγράφημα του πρίγκηπα Νικολάου, γιου του Γεωργίου, που είχε αναλάβει χρέη Γενικού Διοικητή Θεσσαλονίκης, στον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο. Αμέσως εκείνος κάλεσε τους πρεσβευτές των Μεγάλων Δυνάμεων και τους ανακοίνωσε επίσημα το γεγονός. Με έκτακτο φύλλο της Εφημερίδας της Κυβέρνησης έγινε η αναγγελία προς τον ελληνικό λαό του θανάτου του βασιλιά Γεωργίου Α΄. Ο διάδοχος Κωνσταντίνος από τα Ιωάννινα όπου βρισκόταν, αναχώρησε για την Αθήνα για να δώσει τον όρκο ως νέος βασιλιάς σε συνεδρίαση της Βουλής και κατόπιν αναχώρησε για τη Θεσσαλονίκη για να παραλάβει τη σορό του πατέρα του. Η σορός του ταριχεύθηκε και για πολλές μέρες εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα. Μεταφέρθηκε στον Πειραιά και στις 20 Μαρτίου κηδεύτηκε στο βασιλικό ανάκτορο στο Τατόι. Την εκφορά της σορού, που έγινε με όλες τις τιμές, παρακολούθησε πλήθος κόσμου.
Παρόλο που ο δολοφόνος πιάστηκε και ομολόγησε, ποτέ δεν έγιναν γνωστά τα κίνητρα της δολοφονίας, ούτε αν ο Σχινάς έδρασε μόνος του η ήταν εκτελεστικό όργανο κάποιων άλλων. Την εποχή της δολοφονίας οι γεωστρατηγικές συνθήκες στην ευρύτερη περιοχή ήταν ιδιαίτερα ευαίσθητες. Ο Πρώτος Βαλκανικός Πόλεμος βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη και ήδη στην Ευρώπη πλήθαιναν τα φαινόμενα που προανήγγειλαν την έναρξη το�� Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου. Η ύπαρξη ενός αγγλόφιλου βασιλιά στο θρόνο της Ελλάδας αποτελούσε εμπόδιο στα σχέδια των Κεντρικών Δυνάμεων (Γερμανίας, Αυστροουγγαρίας ) για τη δημιουργία ενός συμμαχικού συνασπισμού που θα εκτεινόταν από τη Βαλτική Θάλασσα έως τον Περσικό Κόλπο. Η αντικατάστασή του από τον διάδοχο Κωνσταντίνο, ο οποίος ήταν δηλωμένα γερμανόφιλος, αφού είχε σπουδάσει στην Γερμανία και είχε παντρευτεί Γερμανίδα πριγκίπισσα, θα διευκόλυνε τα σχέδιά τους. Η επίσημη εκδοχή, περί μεμονωμένου παρανοϊκού δολοφόνου, δεν έπεισε πολλούς. Παρ΄όλα αυτά παραμένει ως εκδοχή και ήταν αυτή που τελικά υιοθετήθηκε από την πολιτεία, πιθανώς για λόγους σκοπιμοτήτων και διατήρησης ισορροπιών στις εύθραυστες συνθήκες που επικρατούσαν παγκόσμια.
Μια δεύτερη εκδοχή, που είναι δύσκολο να τεκμηριωθεί , αν και δεν στερείται ιστορικής βάσης, υποστηρίζει ότι ο Σχινάς έδρασε ως όργανο των Βουλγάρων , κάτι που ενισχύεται από το γεγονός ότι ο δολοφόνος είχε το προηγούμενο διάστημα τακτικές επαφές με τον Βούλγαρο συνταγματάρχη και κομιτατζή Τσιλιγκέρωφ. Μία τρίτη θεωρία υποστηρίζει ότι ο πραγματικός δολοφόνος ήταν ένας Αυστριακός αξιωματικός που υπηρετούσε σε ένα αυστριακό πολεμικό πλοίο, το οποίο βρισκόταν εκείνες τις μέρες στη Θεσσαλονίκη. Μετά την πράξη του ο Αυστριακός αξιωματικός έσπευσε να εξαφανιστεί και στη θέση του συνέλαβαν τον Σχινά, ο οποίος περνούσε τυχαία από εκεί και εξαιτίας του ιδιόρρυθμου χαρακτήρα του ανέλαβε την ευθύνη της δολοφονίας. Μία τέταρτη εκδοχή, η οποία από τους περισσότερους μελετητές θεωρείται η επικρατέστερη, μιλά για γερμανοαυστριακή συνωμοσία. Από τις πρώτες μέρες μετά τη δολοφονία, άρχισαν να πληθαίνουν τα στοιχεία που οδηγούσαν προς αυτή την κατεύθυνση. Την ίδια άποψη διατυπώνει και ο στρατηγός Θεόδωρος Πάγκαλος στα Απομνημονεύματά του και ο στρατηγός Λ. Παρασκευόπουλος στις Αναμνήσεις του.
Όποιες και αν είναι οι θεωρίες για τα κίνητρα του δολοφόνου, δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ. Το γεγονός της δολοφονίας του ανώτατου άρχοντα της χώρας συντάραξε τους Έλληνες. Ο βασιλιάς Γεώργιος κατάφερε και έγινε πολύ αγαπητός στον ελληνικό λαό, παρ΄όλη τη βορειοευρωπαϊκή του καταγωγή και παιδεία. Κατάφερε και έμεινε μακριά από τα πολιτικά πάθη που συντάραξαν τους Έλληνες και αυτή η ουδετερότητα του εκτιμήθηκε. Από πολλούς ο θάνατος του θεωρήθηκε μεγάλη απώλεια για την Ελλάδα. Και υπό μία έννοια ήταν, αφού τα γεγονότα που ακολούθησαν το επιβεβαίωσαν με τον πιο δραματικό τρόπο για την έκβαση της ελληνικής ιστορίας.