90χρονος καπετάνιος δεν προλάβε να πει «αντίο» στον «Ταξιάρχη», το ξύλινο αλιευτικό του

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Με το παράπονο του «τελευταίου αντίο που δεν πρόλαβε να πει», ο 90χρονος σήμερα Αντώνης Λογοτριβής, μιλά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για τον δικό του «Ταξιάρχη», ένα από τα συνολικά 17 αλιευτικά ξύλινα σκάφη, που διασώθηκαν
από το ελληνικό κράτος, ως τεκμήρια της δουλειάς και του κόπου των Ελλήνων ψαράδων.

Λίγο πριν την εκπνοή του 2018 και συγκεκριμένα την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς, ο «Ταξιάρχης» μεταφέρθηκε από τον Νέο Μαρμαρά Χαλκιδικής στην είσοδο της ιχθυόσκαλας της Νέας Μηχανιώνας, όπου και …έριξε άγκυρα για τελευταία φορά. Η οικογένεια δεν είχε ενημερωθεί για την ακριβή ώρα και ημέρα μεταφοράς του, οπότε ο κύριος Αντώνης δεν ήταν εκεί για να αποχαιρετίσει το αλιευτικό του…

“Σκάσαμε που το πήραν χωρίς να μας ενημερώσουν”, λέει χαρακτηριστικά η γυναίκα του καπετάνιου, η κυρία Μαλαματένια, ενώ ο κύριος Αντώνης, πατέρας δύο θυγατέρων και παππούς τεσσάρων εγγονιών και τριών δισέγγονων προσθέτει: «Δυστυχώς μάθαμε εκ των υστέρων, και μάλιστα τυχαία ότι ο “Ταξιάρχης” μεταφέρθηκε. Δεν μας ενημέρωσαν για τη μεταφορά του και στενοχωρήθηκα πολύ που δεν κατάφερα να του πω το στερνό αντίο, εδώ στον τόπο του».



Παραλίγο ο “Ταξιάρχης” δεν θα αξιωνόταν μια δεύτερη ζωή. Ο κύριος Αντώνης είχε δρομολογήσει εδώ και χρονιά τις διαδικασίες απόσυρσης του αλιευτικού από την ενεργό δράση, με το κόψιμο και την καύση του. «Ωστόσο οι εξελίξεις μάς άλλαξαν τα σχέδια και χαίρομαι για αυτό (…) Χαίρομαι και νιώθω περηφάνια, που τελικά ολιγωρίες και καθυστερήσεις οδήγησαν όχι μόνο στη σωτηρία του “Ταξιάρχη”, αλλά και στην έκθεσή του ως ένα σημαντικό έργο της παραδοσιακής ναυπηγικής τέχνης, που είναι τόσο βαθιά συνδεδεμένη με την ιστορία και την πολιτισμική ταυτότητα του νεότερου ελληνισμού» διηγείται.

“Εμπιστεύομαι απόλυτα τη ζωή μου στον πατέρα- καπετάνιο, είτε στη φουρτούνα είτε στην παλίρροια”

Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η μία εκ των θυγατέρων του, Ελένη Λογοτριβή, θυμάται: «Ο μπαμπάς μου είναι από τους πρώτους ψαράδες στην περιοχή, και από τότε που με θυμάμαι, έχω καρφωμένη στο μυαλό μου την εικόνα του δίπλα και επάνω στον Ταξιάρχη». Προσθέτει δε ότι αν για κάτι εμπιστεύεται απόλυτα τον πατέρα της, “είναι η ικανότητά του ως καπετάνιος. Τον ακολουθώ με κλειστά τα μάτια στη θάλασσα και του εμπιστεύομαι απόλυτα τη ζωή μου, είτε έχει φορτούνα είτε έχει παλίρροια”.



Μεταξύ άλλων, η ίδια εξιστορεί ότι ο 90χρονος σήμερα πατέρας της, πολλές φορές λόγω και της άλλης του ιδιότητας, αυτής του μελισσουργού, “έφευγε τον Μαϊο από τον Μαρμαρά Χαλκιδικής για να μεταφέρει με τον Ταξιάρχη τα μελίσσια του στη Θάσο ή και το Άγιο Όρος, και επέστρεφε σπίτι μας τον Σεπτέμβριο. Φυσικά, ψάρευε κιόλας συνεχώς και πουλούσε τα καλούδια του, τοπικά όπου βρισκόταν”.

Ανατρέχοντας στις παλιές θύμησες, η κόρη του καπετάνιου λέει: «Μία από τις εικόνες που έχω καρφωμένη στο μυαλό μου είναι η φιγούρα της μητέρας μου στο παράθυρο να περιμένει την επιστροφή του πατέρα μου. Ιδίως όταν ο καιρός ήταν άστατος και η θάλασσα “θυμωμένη”, τον περίμενε όλο το βράδυ, εκεί στο παράθυρο».

Κατασκευάστηκε το 1952 και αγοράστηκε έναντι 35.000 δραχμών

Ο “Ταξιάρχης” κατασκευάστηκε επί ελληνικού εδάφους το 1952 και είναι κατασκευασμένος από πεύκο. «Το αγόρασα έναντι 35.000 δραχμών το 1953. Ευθύς αμέσως το ονόμασα “Ταξιάρχη”, που είναι και ο πολιούχος του Μαρμαρά Χαλκιδικής, όπου και ζω όλη μου τη ζωή» επισημαίνει ο Αντώνης Λογοτριβής.



Στα χρόνια που κυβερνούσε τον “Ταξιάρχη”, πολλοί ήταν εκείνοι που θέλησαν να το αγοράσουν, όμως ο ίδιος λέει πως “δεν το σκέφτηκα ποτέ να το δώσει”. Μόνο για την άδεια τού έδιναν το 1960 25.000 δραχμές, “εγώ όμως ούτε καν σκέφτηκα ποτέ να αποχωριστώ το καϊκι μου”.

“Γεννήθηκα στη θάλασσα, η θάλασσα είναι όλη μου η ζωή”

“Γεννήθηκα στη θάλασσα. Η θάλασσα είναι όλη μου η ζωή” επισημαίνει ο 90χρονος, προσθέτοντας “έζησα πολλές φουρτούνες με τον καΐκι μου τον Ταξιάρχη και πάντα με έβγαζε ασπροπρόσωπο. Το φρόντιζα σαν τα μάτια μου και πάντα επέλεγα τα καλύτερα ως εξοπλισμό. Του είχα φορέσει ολοκαίνουρια μηχανή, που ήταν η καλύτερη. Αυτήν τύπου mercedes με τα 150 άλογα”.

‘Οπως σημειώνει ο κ. Λογοτριβής “σε όλα τα χρόνια που ηγούμουν του Ταξιάρχη, κάθε Καθαρά Δευτέρα φόρτωνα όσους χωριανούς ήθελαν στο καϊκι μου και επισκεπτόμασταν όλα τα πανηγύρια στην τριγύρω περιοχή”.

Η κόρη του συμπληρώνει πως “χαλασμ��ς κυρίου να επικρατούσε την Καθαρά Δευτέρα, ο πατέρας μου την εξόρμηση του την έκανε. Μάλιστα, δεν ήταν λίγοι αυτοί που του εμπιστεύονταν τη ζωή τους. Ξέρανε ότι ο καπετάν Λογοτριβής θα τους επιστρέψει σώους και αβλαβείς”.

Σύμφωνα με τον 90χρονο, ο Ταξιάρχης είναι σκάφος τύπου “τρεχαντήρι”, με μήκος 11 μέτρων και διέθετε ως εξοπλισμό, παραγάδια, αλλά και δίχτυα, «με τα οποία έπιανε τόσα πολλά ψάρια, μεταξύ άλλων και μπακαλιάρο, που ο “Ταξιάρχης” παρουσίαζε καθίζηση» λέει η μία εκ των δύο θυγατέρων του, η Ελένη.

Υπενθυμίζεται ότι ο πρώτος τύπος καϊκιού που ναυπηγήθηκε από τούς Έλληνες ήταν το τρεχαντήρι. Είναι μονοκάταρτο ή δικάταρτο ιστιοφόρο σκάφος και αποτελεί το κατεξοχήν Υδραίϊκο σκαρί. Λόγω της δυσκολίας της ναυπήγησής του, το κατασκεύαζαν ειδικοί καραβομαραγκοί. Από τον 17ο αιώνα μέχρι και σήμερα, η μορφή του δεν έχει υποστεί σοβαρές μεταβολές. Με το μεγάλο πλάτος και το μήκος, το σχήμα της πλώρης και της πρύμνης του, όπως και το σχήμα της γάστρας του που διαμορφώνεται από τα στραβόξυλα , αποτελεί ένα από τα θαλασσινότερα Ελληνικά σκαριά.

Η σημαντικότερη μεταβολή που έχει υποστεί το τρεχαντήρι μεταγενέστερα, σταδιακά περίπου από το 1920, είναι η κατάργηση των πανιών σαν μέσο πρόωσης και αντικατάτασή τους με εσωλέμβριες πετρελαιομηχανές. Το 1821 τα τρεχαντήρια χρησιμοποιήθηκαν σαν ταχυδρομεία στον πολεμικό στόλο των Υδραίων. Μετά το 1900 χρησιμοποιήθηκαν σαν σπογγαλιευτικά.

Ταξίδευαν στη Μεσόγειο και το Αιγαίο, προάγοντας σημαντικά το εμπόριο και τη σπογγαλιεία.Τα μεταπολεμικά χρόνια χρησιμοποιήθηκαν γιά μεταφορά επιβατών. Σήμερα είναι κυρίως αλιευτικά σκάφη. Το συγκεκριμένο διαθέτει ιστιοφορία μπούμας και είναι κατασκευασμένο στη Σκιάθο, αρχές του 20ου αιώνα.

Υπογραμμίζεται ότι φορέας διαχείρισης του συγκεκριμένου διασωθέντος αλιευτικού είναι ο Οργανισμός Κεντρικών Αγορών και Αλιείας και στο αμέσως επόμενο διάστημα θα ξεκινήσει η συντήρησή του, όπως τονίστηκε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ από στελέχη στην ιχθυόσκαλα Νέας Μηχανιώνας.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ