Ένας Άγγλος θύμα του Μαυροκορδάτου.

Ο Άγγλος συνταγματάρχης Λάϊτσετσερ Στάνχοπ ήρθε στην Ελλάδα, λίγο νωρίτερα από το Λόρδο Βύρωνα. Ήταν και αυτός απεσταλμένος του κομιτάτου του Λονδίνου και ένα από τα τέσσερα μέλη της επιτροπής, που θα παραλάμβαναν εδώ το… δάνειο. Τα άλλα τρία ήταν ο λόρδος Βύρωνας, ο επίσης Άγγλος συνταγματάρχης Γκόρντον και ο Λάζαρος Κουντουριώτης, Αφού συναντήθηκε με τον λόρδο Βύρωνα στην Κεφαλονιά, κατέληξε στο Μεσσολόγγι, με συστατική επιστολή τους, προς τον Μαυροκορδάτο.

Ο τελευταίος τον υποδέχτηκε όπως έκανε πάντοτε όταν είχε συμφέροντα με φιλιά αγκαλιές, χαρές και πανηγύρια. Δεν χρειαζόταν και πολλά για να πεισθεί αμέσως από τον πολυπράγμονα Μαυροκορδάτο, ότι ο κακός δαίμονας της Ελλάδας ήταν ο Κολοκοτρώνης και η κυβέρνηση Μαυρομιχάλη, συμμορία κακοποιών. Ούτε κουβέντα να γίνεται ότι έπρεπε να παραδοθεί το δάνειο σε μία τέτοια κυβέρνηση. ΄Άλλωστε διαβεβαίωνε τον φιλοξενούμενο συνταγματάρχη ότι η κυβέρνηση αυτή από μέρα σε μένα πέφτει και θα αναλάβει μία άλλα σοβαρή και κυρίως έντιμη κυβέρνηση. Φυσικά ήξερε τι έλεγε. Αρχές του 1924 καθαιρέθηκε η Κυβέρνηση Μαυρομιχάλη και ανέλαβε στο Κρανίδι η κυβέρνηση Κουντουριώτη.

Τότε Βύρωνας και Στάνχοπ επεφάσισαν να πάει ο Στάνχοπ στο Κρανίδι να δει από τι σόι ήταν αυτή η κυβέρνηση για να της εμπιστευτούν το δάνειο. Εκεί γνώρισε τον Οδυσσέα και άλλους, είδε άκουσε πολλά και άνοιξαν περισσότερο τα μάτια του. Κατάλαβε ότι η νέα κυβέρνηση Κουντουριώτη που ήθελε να παραλάβει εσπευσμένα το δάνειο, δεν ήταν άγια όπως την περιέγραφε ο Μαυροκορδάτος και ότι η παράταξη αυτή είχε την κύρια ευθύνη για όσα είχαν συμβεί μέχρι τότε. Αποφάσισε λοιπόν να μην πάει στο Κρανίδι και να μην της δώσει το δάνειο, πριν πεισθεί απόλυτα για τις καλές της προθέσεις. Στο μεταξύ ο Μπάυρον πέθανε και το δάνειο είχα φθάσει στη Ζάκυνθο.Σοβαρός, έξυπνος, έντιμος και ακέραιος χαρακτήρας ο Στάνχοπ δεν χρειάστηκε πολύ χρόνο να καταλάβει “τι καπνό φουμάρει” ο Μαυροκορδάτος: Πιάνει λοιπόν και γράφει σε έναν φίλο του:” Ο Μαυροκορδάτος είναι έξυπνος, αξιαγάπητος και πειστικός. Κατακτά τους ανθρώπους λέγοντας ΄μάλιστα-μάλιστα΄και χαμογελώντας. Δέχεται συμβουλές αλλά κάνει αυτό που θέλει. Τίποτα το μεγάλο και σοβαρό δεν έχει στο νου του. Λένε ότι το Σύνταγμα είναι δικό του έργο αλλά φαίνεται να μην το έχει σε υπόληψη. Και στο κάτω-κάτω της γραφής τι θα μπορούσε να περιμένει κανείς από έναν Τούρκο, ή Έλληνα της Κωνσταντινούπολης; Όλοι οι άνθρωποι λίγο-πολύ επηρεάζονται από τις περιστάσεις και το περιβάλλον. Ο δε Μαυροκορδάτος στη θέση ενός πασά, θα μπορούσε να θεωρηθεί από κάποιον ιστοριογράφο και ως ημίθεος” Τα σχόλια περιτεύουν.

Ο Στάνχοπ δεν ήταν Ράγκος ή Τσόγκας για να ξεγελαστεί με τα μελιστάλακτα λόγια και τα υποκριτικά χαμόγελα του ραδιούργου Φαναριώτη. Στην αρχή ήταν και αυτός σύμφωνος να δοθεί το δάνειο στην κυβέρνηση Κουντουριώτη γιατί είχε εξαπατηθεί από τον Μαυροκορδάτο και έβγαζε σπυριά όταν άκουγε τα ονόματα του Κολοκοτρώνη, του Ανδρούτσου και του Νικηταρά. Όταν όμως κατάλαβε περί τίνος πρόκειται άλλαξε στάση. Άλλαξε στάση αυτός άλλαξε όμως το βιολί του και ο Μαυροκορδάτος. Από το “μάλιστα-μάλιστα” και τις γαλατικές ευγένειες “τώρα θα σου δείξω εγώ τι εστί Μαυροκορδάτος” Πρώτα στέλνει γράμμα στο Λονδίνο ο Τρικούπης με υπαινιγμούς κατά του Στάνχοπ και ακολουθεί μπαράζ επιστολών προς Λουριώτη και Ορλανδό που ούτε λίγο ούτε πολύ κατηγορούσε τον Στάνχοπ ότι υποστήριζε τους αντάρτες. O Λουριώτης κινείται δραστήρια. Αναφέρεται στους τραπεζίτες δανειστές, εκείνοι στην πολιτική ηγεσία. Αυτό έλλειπε να χαθεί το χρυσοφόρο για τους τοκογλύφους δάνειο για το πείσμα ενός απλού συνταγματάρχη. Ο μηχανισμός όπως πάντα παντού κινείται λειτουργεί. Τον Στάνχοπ τον ανακαλεί στην Αγγλία όχι το κομιτάτο που τον είχε διορίσει αλλά η στρατιωτική ηγεσία! Και πρέπει εδώ να ειπωθει και να μαθευτεί ότι το δάνειο υπογράφει στο παλάτι του λόρδου Δήμαρχου του Λονδίνου, ύστερα από πλούσιο φαγοπότι, ανοίξανε σαμπάνιες εις υγείαν των κορόιδων ραγιάδων, στο δείπνο συμμετείχαν ο Δούκας του Σάσεξ, δεύτερος στην διαδοχή του αγγλικού θρόνου και η αντιπολίτευση.

Ο Στάινχοπ πικραμένος και απογοητευμένος κατευθύνεται στην Ζάκυνθο αρχές Μαΐου 1824 και από κει στην πατρίδα του χωρίς να υπογράψει την παραλαβή του δανείου. Και η ιστορία τον δικαίωσε απόλυτα. Αλλά και παραπάνω ο Γερμανός ιστορικός Μέντελσον-Μπαρτόλντυ αποκαλύπτει ότι και το άλλο μέλος της επιτροπής του δανείου ο Γκόρντον κρίνοντας το ποιόν των ανθρώπων που θα διαχειρίζονταν τα δάνεια έγραφε:”Αν εξαιρέσει κανείς τον Ζαΐμη, τα μέλη της ελληνικής κυβερνήσεως δεν διαφέρουν σε τίποτα από του ληστές”

Πηγή: Όλα στο Φως του Θεόδωρου Δημοσθ. Παναγόπουλου.