Μόνο αν φύγεις, θα σταματήσει να σε «παρακολουθεί» το Facebook

Όλοι αρέσκονται στο να γκρινιάζουν για την ιδιωτικότητα στο Facebook, με αρκετούς μάλιστα να φωνάζουν αγανακτισμένοι ότι θα απενεργοποιήσουν τους λογαριασμούς τους. Αλλά, ας είμαστε έντιμοι, κανείς μας δεν θέλει να «χωρίσει» με αυτό το μέσο κοινωνικής δικτύωσης γεμάτο με κόσμο που νοιαζόμαστε. Αντ’ αυτού, ας κάνουμε κάτι πραγματικό: Να κατανοήσουμε την 9.000 λέξεων πολιτική απορρήτου του Facebook και να κάνουμε τα δικά μας βήματα για να ελέγχουμε τις πληροφορίες μας.

Η Wall Street Journal επισημαίνει το ζήτημα γιατί η ιδιωτικότητα στο Facebook έχει κάνει δύο βήματα μπροστά και ένα πίσω. Αυτό έχει να κάνει με τα ψηφιακά ίχνη, μία από τις πιο ανατριχιαστικές και περίπλοκες πτυχές του μέσου κοινωνικής δικτύωσης.
Όπως τονίζει ο αρθρογράφος, το Facebook σε ακολουθεί. Τώρα μπορεί να χρησιμοποιήσει ό,τι κάνεις έξω από αυτό, πχ όταν σερφάρεις στο διαδίκτυο και χρησιμοποιείς άλλες εφαρμογές στο smartphone σου, για να σε «βομβαρδίζει» με διαφημίσεις. Το Facebook λέει ότι χρειάζεται επιπλέον πληροφορίες για να κάνει καλύτερες τις διαφημίσεις του.

Την ίδια ώρα, η εταιρεία αρχίζει να γίνεται περισσότερο διαφανής. Εν πρώτοις, για μία μεγάλη διαδικτυακή εταιρεία, προσφέρεται να εξηγήσει γιατί λαμβάνεις κάθε διαφήμιση που βλέπεις και να σου επιτρέψει να ελέγχεις αυτές που θέλεις να βλέπεις στο μέλλον. Παρόλα αυτά, δεν κάνουν εύκολο τον εντοπισμό αυτών των επιλογών.

Πώς μπορεί να νιώσουμε για αυτό; Είναι ο κλασικός Μαρκ Ζούκερμπεργκ μου μας αναγκάζει να αποδεχθούμε περισσότερη «παρακολούθηση» των ζωών μας σε αντάλλαγμα ενός βαθμού ελέγχου. Αν και η υπηρεσία παρακολούθησης του δικτύου και των εφαρμογών από το Facebook δεν είναι χειρότερη από αυτά που ανεχόμαστε από άλλες εταιρείες όπως η Google. Το FB θα καταλήξει να ξέρει περισσότερα για εμάς από ποτέ.

Εξοργιστικό όπως είναι, είναι μία καλή υπενθύμιση ότι το Facebook δεν είναι εντελώς ελεύθερο. Είναι μία συναλλαγή και χρειάζεται να γνωρίζουμε τι εμπορευόμαστε. Ιδού τέσσερις ψυχρές, σκληρές αλήθειες για την πολιτική απορρήτου του Facebook και τι μπορείς να κάνει κανείς μ αυτές.
1. Η αλήθεια: Το Facebook δεν πουλά τα προσωπικά σου δεδομένα. Αλλά κερδίζει χρήματα από αυτά, περίπου 7 δολάρια ανά μέλος σε έσοδα την περσινή χρονιά. Η βασική του επιχείρηση είναι να πουλά σε εμπόρους πρόσβαση σε σένα, χωρίς όμως να τους λέει ποιος είσαι. Εάν οι διαφημίσεις που βλέπεις κάποιες στιγμές στο Facebook αφορούν παραδόξως εσένα, είναι ακριβώς γιατί το Facebook έχει σταδιακά δημιουργήσει ένα φάκελο των ενδιαφερόντων σου, αντλώντας πληροφορίες από οτιδήποτε κάνεις στο Facebook και (ολοένα και περισσότερο) από δραστηριότητές σου εκτός του δικτύου.
Τι μπορείς να κάνεις: Δεν μπορείς να σταματήσεις να λαμβάνεις διαφημίσεις στο Facebook, αλλά μπορείς να το κρατήσεις μακριά από το να στοχεύει συγκεκριμένα θέματα σε σένα. Για πολλά χρόνια, μπορούσες να κάνεις ένα κλικ σε ένα εικονίδιο ή να πατήσεις x στη δεξιά γωνία μίας διαφήμισης και να αποτρέψεις τις διαφημίσεις της συγκεκριμένης εταιρείας να επσιτρέψουν. Από τα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας, το Facebook άρχισε να προσφέρει πολλές περισσότερες σε όλους τους χρήστες στις ΗΠΑ (και σύντομα και αλλού).

Βρείτε μία διαφήμιση και κάντε κλικ στο εικονίδιο της γωνίας (είναι μικροσκοπικό και θα πρέπει να περιπλανηθεί λίγο το mouse στην περιοχή για να το εντοπίσει). Από το pop-up μενού επιλέξτε το «Γιατί το βλέπω αυτό;» (Why am I seeing this?). Θα λάβετε μία εξήγηση γιατί το Facebook θεωρεί ότι σου ταιριάζει αυτή η διαφήμιση. Κάτω από αυτό υπάρχει ένας σύνδεσμος (link) που γράφει: Δες και διαχειρίσου τις διαφημίσεις που θέλεις (View and manage your ad preferences). Από εκεί θα μεταφερθείς στο φάκελο πληροφοριών του Facebook για σένα.

Είναι διασκεδαστικό και ταυτόχρονα λίγο τρομακτικό να βλέπεις γιατί το Facebook σε έχει «φακελώσει» για τα ενδιαφέροντά σου όλα αυτά τα χρόνια. Αφαιρώντας αντικείμενα από τη λίστα, μπορεί να κάνεις το FB να δείχνει λιγότερες επίκαιρες διαφημίσεις, πχ περισσότερα γατάκια, λιγότερες online αγορές. Ετσι βοηθάς το Facebook να συντάσσει τη λίστα γιατί μπορεί να σου αρέσει περισσότερο να κάνεις «κλικ» σε αυτές τις διαφημίσεις. Εάν αφαιρέσεις όλα τα αντικείμενα, το FB διατηρεί τρεις από αυτές τις πληροφορίες που δεν θα σε αφήσει ποτέ να μείνεις εκτός από το σύστημα διαφημίσεων – στόχων: την ηλικία, το φύλο και τον τόπο διαμονής.
2. Η αλήθεια: Το Facebook και οι φίλοι του -δηλαδή οι διαφημιστικές εταιρείες- μπορούν αν ράψουν διαφημίσεις για σένα βασιζόμενοι στα ίχνη σου στο διαδίκτυο. Γυρνώντας πίσω στο 2010, το Facebook μπορούσε συγκαλυμμένα με εξαιρετικό τρόπο να παρακολουθήσει τα ίχνη σου μέσω των cookies, μικρές γραμμές κώδικα που ζουν στους browser.

Το Facebook ορκιζόταν ότι δεν χρησιμοποιούσε το κουμπί «Like» για εμπορικούς σκοπούς και ότι το χρησιμοποιούσε για λόγους ασφαλείας και να διορθώνει λάθη. Τέσσερα χρόνια μετά και το Facobook έχει μπει στο δρόμο των ιχνών. Άρχισε επιτρέποντας άλλες διαφημιστικές που παρακολουθούν χρήστες να βάζουν στοχευμένες διαφημίσεις στο facebook, όπως αυτή για τα παπούτσια Zappos που μοιάζει να σε κυνηγά σε όλο το διαδίκτυο. Τώρα το
Τέσσερα χρόνια μετά και το Facebook έχει μπει στο «τριπακι» της παρακολούθησης. Άρχισε με το να επιτρέπει σε άλλες διαφημιστικές που παρακολουθούν χρήστες να τοποθετούν διαφημίσεις στο Facebook, αρχής γενομένης από τη φίρμα παπουτσιών Zappos που μοιάζει να σε ακολουθεί σε όλο το διαδίκτυο.

Τι μπορείς να κάνεις: Όσο ο browser σου έχει ακόμα cookies, δεν μπορείς να σταματήσεις το Facebook από το να σε παρακολουθεί. Μπορείς όμως να σταματήσεις και αυτό και άλλες εταιρίες από το να χρησιμοποιούν αυτό το δεδομένο (cookies) για να στέλνουν διαφημίσεις. Για να το πετύχεις πρέπει να κάνεις εγγραφή σε κάθε εταιρείαα που σε παρακολουθεί, και δεν είναι και λίγες. Ο πιο γρήγορος τρόπος είναι να επιλέξεις πολλές ταυτόχρονα με τη χρήση της ιστοσελίδας www.aboutads.info/choices/.
Το Facebook μπορεί να σε επισημάνει σε μεμονωμένες opt out σελίδες για άλλες εταιρείες, ειδικότερα σε κάποιες που χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να σου δείξουν ότι διαφημίσεις βασίζονται σε κάτι που κάνεις ενώ είσαι online (πχ. Κοίτα αυτά τα Zappos), μέσω του “Why am I seeing this?” μενού.
«Μακάρι να ήταν ευκολότερο», λέει ο αρθρογράφος. Χρειάζεται να κάνεις αυτή τη διαδικασία σε κάθε browser, κάθε υπολογιστή και κινητού τηλεφώνου μέσω των οποίων συνδέεσαι στο facebook.
3. Η αλήθεια: Το Facebook παρακολουεί τι κάνεις στο «έξυπνο» κινητό σου για να ράψει διαφημίσεις στα μέτρα σου. Τα κινητά μπορούν αν συλλέξουν περισσότερες πληροφορίες σε σχέση με τους υπολογιστές και το facebook, όπως είναι φυσικό επωφελείται από αυτό. Πχ, η εφαρμογή του στα κινητά επιτρέπει να χρησιμοποιήσεις την τοποθεσία για να ειδοποιήσεις φίλους που βρίσκονται κοντά σου.

Για να στοχεύσει διαφημίσεις, το Facebook παρακολουθεί την τοποθεσία του τηλεφώνου και τη χρήση των εφαρμογών, ακόμα και αυτών που μπορεί να έχεις καιρό να χρησιμοποιήσεις. Τον Ιούνιο ανακοίνωσε ότι αρχίζει να συλλέγει δεδομένα και από ιστοσελίδες που χρησιμοποιείς μέσω κινητού.
Τι μπορείς να κάνεις: Μπορείς να σταματήσεις το Facebook από το να γνωρίζει πού βρίσκεται το κινητό σου και να το περιορίσεις από το να χρησιμοποιεί άλλες πληροφορίες για να στοχεύει τις διαφημίσεις. Τα περισσότερα έξυπνα κινητά σου επιτρέπουν να σβήνεις την τοποθεσία με ειδικά application. Πχ, για να το σβήσεις από την εφαρμογή του Facebook στο iPhone, πήγαινε στις Ρυθμίσεις, μετά στο Απόρρητο, στη συνέχεια στις Υπηρεσίες Τοποθεσίας και απενεργοποίησε την επιλογή Facebook. Επίσης, μπορείς να αποτρέψεις το Facebook από το να χρησιμοποιεί δεδομένα εφαρμογών, αλλά πρέπει να το πεις στο κινητό σου, όχι στο Facebook.

Σε iPhone πηγαίνεις στις Ρυθμίσεις, μετά στο Απόρρητο, μετά στις Διαφημίσεις και ενεργοποιείς την επιλογή «Limit Ad Tracking» . Από Android αντιστοίχως στις Ρυθμίσεις, μετά στους Λογαριαμσούς, μετά επιλέγεις Google και μετά Ads και κάνεις κλικ στην επιλογή «Opt out of interest-based ads». Αλλά και να κάνεις αυτές τις κινήσεις το Facebook δεν θα σταματήσει εντελώς από το να παρακολουθεί τη δραστηριότητα του κινητού σου. Ε; Ναι, το FB λέει ότι μπορεί να λαμβάνει ακόμη δεδομένα από τις εφαρμογές (apps) των επιχειρηματικών εταίρων του για να παρακολουθεί πόσο αποτελεσματική είναι μία διαφήμιση, πχ όταν παίζεις ένα παιχνίδι. Για να το σταματήσεις και πάλι, πρέπει να επισκεφθείς την ίδια ιστοσελίδα αντι-παρακολούθησης.

4. Η αλήθεια: Όλοι αυτοί οι κανόνες θα αλλάξουν αργότερα. Το Facebook επισημαίνει ότι θα δώσει στα μέλη του επταήμερη ειδοποίηση για μεγάλες αλλαγές, αλλά λίγα θα είναι αυτά που θα μπορείς να κάνεις για να το σταματήσεις. Κάποιοι διακανονισμοί με φορείς, μεταξύ τον οποίων και με την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου το 2011 ζητούν από το Facebook συμμορφώνεται με την ιδιωτικότητα και να ζητά την άδεια από τα μέλη προτού αλλάξουν τον τρόπο που δίνει τις πληροφορίες τους. Το Facebook ενημέρωσε την Ομοσπονδία για τις νέες διαδικασίες παρακολούθησης, αλλά στην πραγματικότητα δεν παίρνει την άδεια των χρηστών. Γιατί; Επειδή πρόκειται ψιλά γράμματα στην πολιτική απορρήτου του εδώ και χρόνια. Ενα δισ. χρήστες ήδη έχουν δώσει τη συγκατάθεσή τους, χωρίς να το γνωρίζουν.

Τι μπορείς να κάνεις: Τίποτα, αν εσύ και οι άνθρωποί σου δεν φύγετε από το Facebook. Το οποίο δεν πρόκειται να κάνετε!

(Πηγή: Wall Street Journal)