Ο Alan Turing και το μήλο της Apple

Διαπρεπής άγγλος μαθηματικός, θεωρητικός της Λογικής, κρυπτογράφος και πρωτοπόρος στην ανάπτυξη της θεωρίας των υπολογιστών. Ο Τούρινγκ έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης πληροφορικής, καθόρισε τα κριτήρια της τεχνητής νοημοσύνης, αποκωδικοποίησε τους μυστικούς κώδικες του γερμανικού στρατού (γεγονός που έσωσε εκατομμύρια
ζωές και συνέβαλε να λήξει ταχύτερα ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος) και σχεδόν έλυσε ένα βιολογικό αίνιγμα στη μορφογένεση, το οποίο ακόμη παραμένει ανεξιχνίαστο για τους ερευνητές.

Ο Άλαν Μάθισον Τούρινγκ (Alan Mathison Turing, ορθότερη προφορά: Τιούρινγκ) γεννήθηκε στη συνοικία Πάντιγκτον του Λονδίνου στις 23 Ιουνίου 1912. Ο πατέρας του ήταν υπάλληλος στη βρετανική αποικιοκρατική διοίκηση στην Ινδία κι επέστρεψε με τη σύζυγό του Έθελ στο Λονδίνο, επειδή ήθελαν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους στη Μεγάλη Βρετανία. Όμως, η δουλειά του πατέρα του απαιτούσε να βρίσκεται για μεγάλα χρονικά διαστήματα στην Ινδία κι έτσι τα δύο παιδιά του ζεύγους Τούρινγκ μεγάλωσαν με φίλους της οικογένειας στην Αγγλία, προκειμένου να μην διακινδυνεύσει η υγεία τους στις αποικίες.

Στα 13 του αποκαλύφθηκε το ταλέντο του Άλαν Τούρινγκ στα μαθηματικά, αν και τα γραπτά του χαρακτηρίζονταν από τους καθηγητές του «ακατάστατα και πρόχειρα». Το 1928, σε ηλικία 16 ετών, μελέτησε την εργασία του Άλμπερτ Αϊνστάιν και όχι μόνο την κατάλαβε, αλλά προεξέτεινε τα ερωτήματα του Αϊνστάιν για τους νόμους του Νεύτωνα για την κίνηση, σ’ ένα κείμενο το οποίο δεν δημοσιεύθηκε.
Μετά το σχολείο γίνεται δεκτός στο Βασιλικό Κολλέγιο (King’s College) του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, όπου σπουδάζει μαθηματικά, με καθηγητές, μεταξύ άλλων, τον μαθηματικό και οικονομολόγο Τζον Μέιναρντ Κέινς και τον συγγραφέα Ε. Μ. Φόρστερ. Το 1936 δημοσιεύει την πραγματεία «On Computable Numbers, with an Application to the Entscheidungsproblem», που αναγνωρίζεται ως το λαμπρότερο έργο του. Στο άρθρο αυτό αποδεικνύει ότι υπάρχουν ορισμένα μαθηματικά προβλήματα που δεν μπορούν να επιλυθούν δια μιας σταθεράς, καθορισμένης διεργασίας, την οποία χαρακτήριζε ως διεργασία που μπορεί να εκτελεστεί από αυτόματη μηχανή. Αποδείκνυε, ακόμη, τη δυνατότητα κατασκευής μιας μηχανής γενικής χρήσης («Μηχανή Τούρινγκ»), η οποία, καταλλήλως προγραμματιζόμενη, θα μπορούσε να εκτελέσει το έργο οποιασδήποτε κατασκευασμένης για την επίλυση ειδικών προβλημάτων μηχανής. Αυτή ιδέα μια μηχανής γενικής χρήσης αποτέλεσε τη θεωρητική βάση για τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, που εμφανίστηκαν τη δεκαετία του ’40.

Ο Τούρινγκ συνέχισε τις σπουδές του στα Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον στις ΗΠΑ και το 1938 αναγορεύτηκε διδάκτορας μαθηματικών, με τη διατριβή «Systems of Logic Based on Ordinals», υπό την επίβλεψη του καθηγητή Αλόνζο Τσερτς. Με την αποφοίτησή του δέχτηκε τη θέση του καθηγητή μαθηματικής λογικής που του προσφέρθηκε στο King’s College, όπου και θα μπορούσε να είχε παραμείνει, αν δεν μεσολαβούσε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και η εφεύρεση της «μηχανής Τούρινγκ».

Την άνοιξη του 1940 προσέφερε τις υπηρεσίες του στη Σχολή Κωδίκων και Κρυπτογραφίας της βρετανικής κυβέρνησης, σε μια περίοδο που ο πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ βρισκόταν στα πρόθυρα απελπισίας. Οι Γερμανοί είχαν σπάσει τον αγγλικό κώδικα μετάδοσης σημάτων και με τις πληροφορίες που αποσπούσαν βύθιζαν τα πλοία του βρετανικού ναυτικού το ένα μετά το άλλο. Ο Τούρινγκ ενσωματώθηκε γρήγορα στην ομάδα και με την καθοριστική συνεισφορά του αποκρυπτογραφήθηκε ο κώδικας Enigma της Λουφτβάφε. Έτσι, εξουδετερώθηκε ο ραδιοφάρος Knickebein, που κατηύθυνε τα γερμανικά βομβαρδιστικά στην Αγγλία.

Κάθε φορά που οι Γερμανοί τροποποιούσαν τους κωδικούς επικοινωνίας, ο Τούρινγκ τους αποκρυπτογραφούσε ολοένα και με μεγαλύτερη ευχέρεια. Έτσι, ο Τσόρτσιλ μάθαινε τα πάντα για τις επικείμενες κινήσεις των αντιπάλων του, για τα σχέδια εναντίον της Ελλάδας, ακόμη και για την Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα. Ο ρόλος του Τούρινγκ, όμως, ο οποίος για λόγους εθνικής ασφάλειας αναγνωρίστηκε πολύ μετά τον θάνατό του, υπήρξε καθοριστικός, τόσο για το σπάσιμο του κώδικα «Enigma», όσο και για τον σχεδιασμό ενός πρωτόγονου (για τα σημερινά δεδομένα) ηλεκτρονικού υπολογιστή, που αποκωδικοποιούσε με μεγάλη ταχύτητα τις επικοινωνίες των ναζιστών στον Ατλαντικό.

Το 1945, μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, προσελήφθη στο νεοϊδρυθέν Τμήμα Μαθηματικών του Βρετανικού Εργαστηρίου Φυσικής στο Λονδίνο, όπου του δόθηκε η δυνατότητα να κατασκευάσει την πρώτη αληθινή «μηχανή Τούρινγκ», την ονομαζόμενη ACE (Automatic Computing Engine). Γρήγορα, όμως, ανακάλυψε, προς μεγάλη δυστυχία του, ότι η γραφειοκρατία και οι αλλεπάλληλες αναβολές θα στέκονταν εμπόδιο στην πραγματοποίηση των ιδεών του και αποφάσισε να αποχωρήσει και να επιστρέψει στο Κέιμπριτζ.

Το 1948 εγκαταστάθηκε στο Μάντσεστερ, δεχόμενος πρόταση του τοπικού πανεπιστημίου για την κατασκευή ενός υπολογιστή, όπως τον περιέγραφε ο ίδιος σ’ ένα δημοσίευμά του το 1939. Ήταν ο MADAM, όπως τον αποκάλεσε ο Τύπος (Manchester Automatic Digital Machine), ο υπολογιστής με τη μεγαλύτερη χωρητικότητα μνήμης εκείνη την εποχή. Οι προσπάθειές του για την κατασκευή των πρώτων υπολογιστών και την ανάπτυξη των πρώτων μεθόδων προγραμματισμού υπήρξαν κεφαλαιώδους σημασίας. Υποστήριξε, επίσης, σθεναρά τη θεωρία ότι μπορούσαν να κατασκευαστούν υπολογιστές με ικανότητα σκέψης. Οι δημοσιεύσεις του έτυχαν ευρείας αναγνώρισης και αποτέλεσαν το θεμέλιο της έρευνας για την τεχνητή νοημοσύνη.

Λάτρης της βιολογίας, ο Τούρινγκ θα εφαρμόσει το μαθηματικό του ταλέντο στη μορφογένεση, δηλαδή πώς τα ζώα και τα φυτά αναπτύσσουν ορισμένα μοντέλα μορφών, όπως οι ρίγες της ζέβρας ή οι κηλίδες της αγελάδας, θεωρίες οι οποίες ακόμη απασχολούν τους βιολόγους. Το 1952 ο Τούρινγκ θα δημοσιεύσει το πρώτο μέρος της εργασίας του για τη μορφογένεση, η οποία θα παραμείνει ημιτελής.

Η ζωή του Τούρινγκ θα πάρει τραγική τροπή τον Ιανουάριο του 1952. Στο Μάντσεστερ, ύστερα από ληστεία στο σπίτι όπου κατοικούσε, ομολόγησε στην αστυνομία ότι διατηρούσε ερωτική σχέση με έναν από τους υπόπτους του εγκλήματος, ονόματι Άρνολντ Μάρεϊ. Οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις την εποχή εκείνη θεωρούνταν έγκλημα στη Μεγάλη Βρετανία και ο Τούρινγκ δικάστηκε και βρέθηκε ένοχος. Γλίτωσε τη φυλακή, αλλά υποβλήθηκε σε σειρά εμβολιασμών με ορμόνες οιστρογόνων, που σκόπευαν να «καταστείλουν» τις επιθυμίες του, με αποτέλεσμα να αναπτύξει γυναικομαστία και να παρουσιάσει συμπτώματα κατάθλιψης.
Στις 7 Ιουνίου 1954, ο Άλαν Τούρινγκ βρέθηκε νεκρός στο κρεβάτι του. Στο κομοδίνο του βρέθηκε ένα μισοφαγωμένο πράσινο μήλο. Από μικρό του άρεσε το παραμύθι της Χιονάτης που κοιμήθηκε δαγκώνοντας το μήλο. Έτσι και αυτός έβαλε με μία σύριγγα κυάνιο στο μήλο και το δάγκωσε.
Όταν ιδρύθηκε η Apple όλως τυχαίως διάλεξε ένα δαγκωμένο μήλο για σήμα της. To μήλο που έδωσε το τέλος στον πατέρα των υπολογιστών