ΒΟΜΒΕΣ από το ΔΝΤ! Έρχεται νέο «τσουνάμι» μέτρων! Ο Πινόκιο όμως μίλησε για φορο-ελαφρύνσεις

Το ΔΝΤ στην έκθεσή του περιλαμβάνει ως παραρτήματα τα κείμενα του αναθεωρημένου μνημονίου και φέρνουν «τσουνάμι» νέων μέτρων που θα κορυφωθούν τον Οκτώβριο: κατάργηση εκπτώσεων σε δαπάνες, νέο μισθολόγιο, αλλαγή μη μισθολογικών δαπανών, νέο πλαίσιο ομαδικών απολύσεων, νέο
ασφαλιστικό, αλλά και νέες παρεμβάσεις σε γάλα, φάρμακα, ψωμί, λειτουργία καταστημάτων τις Κυριακές αν κριθούν αναγκαίες.

Υπάρχει επίσης δέσμευση για χρονοδιάγραμμα κατάργησης φόρων-τελών υπερ τρίτων, αλλά και για επανεξέταση απόδοσης του ΕΝΦΙΑ τον Σεπτέμβριο με παρεμβάσεις «εξάλειψης» εξαιρέσεων αν χρειαστούν από το 2015.

Με τη –γνωστή από την προηγούμενη Άνοιξη- σκληρή θέση για τις τράπεζες επανέρχεται το ΔΝΤ στην έκθεσή του για την αξιολόγηση του ελληνικού μνημονίου.

Απευθύνει σήμα κινδύνου για τα κόκκινα δάνεια, αφήνοντας αιχμές για συστημικό κίνδυνο, για απομόχλευση και για αισιόδοξα τεστ αντοχής της ΤτΕ.

Καταγράφει επίσης:

* Χρηματοδοτικό κενό 12,6% το 2015 (από το οποίο τα 6,7 δισ. ευρώ είναι η μη προσδιορισμένη επίσημη χρηματοδότηση ή η πρόσβαση στις αγορές). Εκτιμά ότι θα αρχίσει να φαίνεται από τον Μάιο του 2015.

* Δημοσιονομικό κενό 2 δισ. ευρώ το 2015, 3,7 δισ. ευρώ το 2016 και 1,8 δισ. ευρώ το 2017.

* Διατυπώνονται φόβοι και αιχμές για πολιτικές πιέσεις χαλάρωσης.

* Επιβεβαιώνονται οι πληροφορίες του Capital.gr για «παράθυρο» υπαναϋπολογισμού τον Σεπτέμβριο του δημοσιονομικού κενού.

* Εκτιμάται πιστωτική επέκταση μόνο από το 2016 και μετά (3,6%).

* Ανάγεται σε ρυθμιστή νέων περικοπών σε μισθούς και συντάξεις η δραματική βελτίωση απόδοσης δημοσίου.

* Γίνεται παραδοχή ότι το κοινωνικό μέρισμα είναι προσωρινό και μη επαναλαμβανόμενο μέτρο.

* Γίνεται παραδοχή από τον Έλληνα εκπρόσωπο στο ΔΝΤ Θάνο Κατσάμπα ότι υπάρχουν δεσμεύσεις για ανατροπές στα εργασιακά, ότι παραμένει το αποθεματικό του ΤΧΣ και ότι υπάρχουν κίνδυνοι στην υλοποίηση του προγράμματος.



Τα μνημόνια στο φως

Το ΔΝΤ στην έκθεσή του περιλαμβάνει ως παραρτήματα τα κείμενα του αναθεωρημένου μνημονίου πουαποκάλυψε το Capital.grτην προηγούμενη εβδομάδα και φέρνουν «τσουνάμι» νέων μέτρων που θα κορυφωθούν τον Οκτώβριο: κατάργηση εκπτώσεων σε δαπάνες, νέο μισθολόγιο, αλλαγή μη μισθολογικών δαπανών, νέο πλαίσιο ομαδικών απολύσεων, νέο ασφαλιστικό, αλλά και νέες παρεμβάσεις σε γάλα, φάρμακα, ψωμί, λειτουργία καταστημάτων τις Κυριακές αν κριθούν αναγκαίες.

Υπάρχει επίσης δέσμευση για χρονοδιάγραμμα κατάργησης φόρων-τελών υπερ τρίτων, αλλά και για επανεξέταση απόδοσης του ΕΝΦΙΑ τον Σεπτέμβριο με παρεμβάσεις «εξάλειψης» εξαιρέσεων αν χρειαστούν από το 2015.



Τι λέει το ΔΝΤ για τις Τράπεζ��ς

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αποτελούν σήμερα μια σοβαρή απειλή για την ικανότητα των τραπεζών να στηρίξουν την ανάκαμψη, αναφέρει το ΔΝΤ. Βρίσκονται σε επίπεδα πολύ πιο υψηλά από ό,τι «σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες που δυσκολεύτηκαν να αποφεύγουν συστημική κρίση». Το Ταμείο στην έκθεσή του κάνει λόγο για αισιόδοξες παραδοχές της ΤτΕ και αναφέρει ότι ενώ δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος για τη σταθερότητα, το ΔΝΤ «ανησυχεί ότι οι τράπεζες θα δυσκολευτούν» με αποτέλεσμα να οδηγηθούν σε παρατεταμένη απομόχλευση, με συνακόλουθο κίνδυνο για την οικονομία.



Δραματική βελτίωση απόδοσης δημοσίου ή νέες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις

Η δημοσιονομική προσαρμογή –αναφέρει το ΔΝΤ– συνεχίζει να εντυπωσιάζει. Όμως, μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή είναι αναγκαία για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας του χρέους.

Και από τη στιγμή που το πρωτογενές πλεόνασμα θα πρέπει να διατηρηθεί σε πάνω από το 4% του ΑΕΠ για πολλά χρόνια αρχίζουν τα… δύσκολα. Γίνεται λόγος για κόπωση προσαρμογής που είναι πλέον φανερή με αιχμές για τις υποσχέσεις για «κοινωνικό μέρισμα» και «όχι νέα μέτρα» από «τους πολιτικούς ηγέτες δείχνουν ότι η πολιτική δέσμευση για την στρατηγική του χρέους θα δοκιμαστεί σοβαρά».

Το ΔΝΤ εξηγεί ότι η στρατηγική μείωσης του χρέους «δεν αφήνει κανένα περιθώριο για οποιαδήποτε αξιοσημείωτη αύξηση σε μισθούς και συντάξεις από τα σημερινά επίπεδα έως την περίοδο μέχρι τις εθνικές εκλογές του 2016». Αντίθετα αναφέρει ότι «με τους φορολογικούς συντελεστές ήδη υψηλούς» και τις δαπάνες να συμπιέζονται «η αναγκαία πρόσθετη δημοσιονομική προσαρμογή χωρίς περαιτέρω περικοπές στους μισθούς και τις κοινωνικές μεταβιβάσεις και ειδικά σε συντάξεις που παραμένουν σε υψηλά επίπεδα σε σχέση με το ΑΕΠ, θα είναι δυνατή μόνο με μια δραματική βελτίωση της αποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα». Γι ΄αυτό, εξηγεί το ΔΝΤ, το πρόγραμμα είναι «βαρύ» σε διαρθρωτικά μέτρα για την διαμόρφωση σύγχρονων δημοσιονομικών θεσμών και αναμόρφωση της Ελλάδ��ς σε πεδία που είναι ακόμα εξαιρετικά αναποτελεσματικός ο δημόσιος τομέας.

Ειδική μνεία γίνεται στα έσοδα. Ενώ υπάρχουν επιτέλους σημάδια βελτίωσης της φορολογικής διοίκησης, η πρόοδος εξακολουθεί να απογοητεύει, αναφέρεται και «αυτή η πρόκληση εξακολουθεί να αποτελεί ένα κρίσιμο κίνδυνο για το πρόγραμμα».



Σοβαρή ανησυχία για τη βιωσιμότητα χρέους

Η βιωσιμότητα του χρέους εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, επισημαίνεται. Εκτιμάται ότι τα υψηλά επίπεδα την προσεχή 10ετία, θα παραμένουν εμπόδιο για την πρόσφατη βελτίωση του επενδυτικού κλίματος, «ειδικά αν οι αμφιβολίες επανεμφανίζονται για την πολιτική βούληση και διατηρηθεί ένα υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα».

Γίνεται σαφές ότι είναι «απαραίτητο οι Ευρωπαίοι εταίροι να επαναβεβαιώνουν τις δεσμεύσεις τους για τη συμφωνηθείσα στρατηγική του χρέους βρισκόμενοι σε ετοιμότητα να παρέχουν την πρόσθετη ελάφρυνση που απαιτείται».



Περιθώρια αισιοδοξίας – κίνδυνοι από εξαγωγές

Υπάρχουν «λόγοι για συγκρατημένη αισιοδοξία» λέει το ΔΝΤ. Κάνει λόγο για ανάκαμψη αλλά και για την πιθανή αρχή ενός ενάρετου κύκλου ενάρετο κύκλο, εξηγώντας ότι αυτά «είναι πολύ καλά νέα, και αντανακλούν πάνω απ΄ όλα την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης».

Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις, ειδικά το γεγονός ότι οι εξαγωγές έχουν αποτύχει να αποτελέσουν ισχυρή κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης, (σημ σε αντίθεση με άλλες χώρες της περιφέρειας) αποδεικνύουν ότι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είναι ακόμη πολύ πίσω «από την κρίσιμη μάζα που απαιτείται για να επιτευχθεί μια πιο διατηρήσιμη βελτίωση του επενδυτικού κλίματος».

Συστήνουν αποφασιστική εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. «Είναι επιτακτική ανάγκη να μην υπάρχει εφησυχασμός και να αποφευχθούν οι μεγάλες καθυστερήσεις στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και στην ολοκλήρωση αξιολογήσεις του πρ��γράμματος».



Δήλωση Θάνου Κατσάμπα – δέσμευση για ομαδικές απολύσεις

Ο Αναπληρωτής Εκτελεστικός Διευθυντής για την Ελλάδα επισημαίνει σε συνοδευτική επιστολή που δημοσιεύει ως παράρτημα το ΔΝΤ ότι «παραμένουν σημαντικές προκλήσεις σε πολλούς τομείς». Δίνει έμφαση στην αγορά εργασίας και δεσμεύεται ότι πέρα από τα μέτρα που μέχρι τώρα έχουν φέρει μείωση μισθών του δημοσίου τομέα κατά 23%, ελάχιστου μισθού κατά 22%, και κατά 32% για τους νέους εργαζόμενους, σημαντικές περικοπές σε αποζημιώσεις έρχονται «μέτρα για την αντιμετώπιση των εναπομενόντων περιορισμών» σε δύο «σημαντικούς τομείς (ομαδικές απολύσεις και στην συνδικαλιστική δράση)» σε 2 στάδια: οι ομαδικές απολύσεις θα ευθυγραμμιστούν με τις βέλτιστες πρακτικές της ΕΕ δια νόμου το φθινόπωρο του 2014.

Δεσμεύεται ότι «σε αναγνώριση του γεγονότος ότι δυσμενείς απρόβλεπτα μπορεί να εμφανιστούν στο μέλλον, το ΤΧΣ θα διατηρήσει τα αποθέματα» τουλάχιστο έως τα τεστ αντοχής. Κάνει λόγο για αργή αλλά σταθερή πρόοδο των ιδιωτικοποιήσεων που συνδέεται με την υποτονική ζήτηση, την ανωριμότητα των περιουσιακών στοιχείων και προαναγγέλλει οργανωτικές αλλαγές στο ΤΑΙΠΕΔ. Αναγνωρίζει επίσης ότι είναι εφάπαξ το «κοινωνικό μέρισμα».



Ποιές προκλήσεις βλέπει το ΔΝΤ

Το ταμείο αναφέρει μια σειρά από προκλήσεις, που «πρέπει να υπερπηδηθούν πριν από τη σταθεροποίηση» και μια διαρκή και ισόρροπη ανάπτυξη. Κάνει λόγο για αδύναμες εξαγωγές, για τα επισφαλή δάνεια, τα δημοσιονομικά κενά που προβλέπονται για το 2015-16, και το δημόσιο χρέος παραμένει πολύ υψηλό.

Ειδική μνεία γίνεται για την πολιτική αναταραχή το 2011 – 12 και τα προβλήματα που δημιούργησε το ζήτημα παραμονής στη ζώνη του ευρώ, «που επιδείνωσε την αβεβαιότητα και ενθάρρυνε κατεστημένα συμφέροντα»

Εκτιμά επίσης ότι η μείωση μισθών δεν τόνωσε, όσο θα έπρεπε την ανταγωνιστικότητα. Οι ονομαστικοί μισθοί έχουν μειωθεί κατά περίπου 16% από το 2009 αλλά η ανταγωνιστικότητα μετρούμενη με βάση τις μειώσεις τιμών δεν ανταποκρίθηκε «αντανακλώντας ακαμψίες στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών».

Στους κινδύνους ανάπτυξης το ΔΝΤ καταμετρά την εσωτερική πολιτική αστάθεια, την κόπωση προσαρμογής, αποκλίσεις στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, της πιέσεις από κεκτημένα συμφέροντα, την αποτυχία στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των τρωτών σημείων των τραπεζικών ισολογισμών, αποπληθωρισμό, αλλά και εξωτερικούς παράγοντες.

Το χρέος εκτιμάται στο 174% του ΑΕΠ το τρέχον έτος, και αναμένεται να μειωθεί στο 128% το 2020 και στο 117% το 2022, χωρίς να υπολογιστούν «ενδεχόμενα επιπλέον μέτρα ανακούφισης από τους Ευρωπαίους εταίρους στην Ελλάδα».



Δημοσιονομικο κενό

Για το 2014 αναφέρεται ότι «οι αρχές βρίσκονται σε καλό δρόμο για την επίτευξη του στόχου» και ότι οι κίνδυνοι για τις δημοσιονομικές προοπτικές «είναι γενικά ισορροπημένοι». Το ΔΝΤ δεν αποκλείει μεγαλύτερη αύξηση των φορολογικών εσόδων, καθώς η οικονομία ανακάμπτει, «το ιστορικό της υπό-εκτέλεσης του προϋπολογισμού επισημαίνει επίσης τη δυνατότητα της υπερ-απόδοσης» αναφέρει, ενώ στον αντίποδα αναφέρει τον κίνδυνο για δυσμενείς δικαστικές, τον αβέβαιο αντίκτυπο των νέων πρωτοβουλιών της φορολογικής πολιτικής, τυχόν χαμηλή απόδοση των φόρων ακίνητης περιουσίας και της συγκράτησης των δαπανών στον τομέα της υγείας.

«Οι αρχές επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να λάβουν αντισταθμιστικά μέτρα, εάν οι κίνδυνοι υλοποιηθούν» αναφέρει και εκτιμά ότι απαιτούνται επιπλέον μέτρα για να κλείσει το κενό 2015-16. Αναφέρει μάλιστα ότι το ΔΝΤ συμφώνησε να εξετάσει εκ νέου τις προβλέψεις κατά τον χρόνο του προϋπολογισμού του 2015.



Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις προχωρούν, αν και με άνισο τρόπο.

Το ΔΝΤ πλέον πιέζει για το εργασιακό πεδίο. «Είναι ζωτικής ση��ασίας στο πλαίσιο της επόμενης ανα��εώρησης οι περιορισμοί σχετικά με τις ομαδικές απολύσεις να εξαλειφθούν» αναφέρεται. Το ίδιο ζητά και για το Lock Out περιγράφοντας την Ελλάδα ως μία ακραία περίπτωση στην ΕΕ.

Γίνεται με σαφήνεια λόγος για «την ανάγκη για περαιτέρω μεταρρύθμιση των συντάξεων για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητά τους» αλλά και για στόχο 2.000 απολύσεων το 1ο τρίμηνο του 2015 ο οποίος θα επανεξεταστεί για το κατά πόσο «θα οριστεί επισήμως ως στόχος» μνημονίου.

Ως «ιδιαίτερη πρόκληση» αναφέρει τα ληξιπρόθεσμα χρέη ασφαλιστικών ταμείων και ειδικά του ΕΟΠΥΥ που «δεν έχει καταβάλει τις οφειλές προς τα δημόσια νοσοκομεία στην ώρα τους».

Για τις ιδιωτικοποιήσεις αναφέρεται ότι διάφοροι παράγοντες στηρίζουν τις καθυστερήσεις, όπως η έλλειψη ελέγχου, εμπόδια για την προετοιμασία των ακινήτων προς πώληση, χρονοβόρες ρυθμιστικές διαδικασίες, η ανάγκη για ρυθμιστικές δομές και συνεχούς στήριξης από διάφορα υπουργεία. Ετσι, τα συνολικά έσοδα εως το 2022 πλεόν υπολογίζονται κατά 3,9 δις. ευρώ χαμηλότερα, σε 22,4 δισ. ευρώ.



Μόνο πρόσκαιρο το πρόβλημα χρηματοδότησης

Το ΔΝΤ εξηγεί ότι από την ΕΕ απομένουν μόνο 1,9 δισ. ευρώ. «Το πρόγραμμα εξακολουθεί να πληροί τις ουσιαστικές προϋποθέσεις» για την χρηματοδότησή του αλλά «με λίγο ή καθόλου περιθώριο».

Αναφέρει πάντως ότι οι κίνδυνοι για τη δημόσια βιωσιμότητα του χρέους παραμένουν σημαντικοί, παρόλο που μετριάστηκαν το τελευταίο διάστημα.

Οι ακαθάριστες δανειακές ανάγκες είναι σχετικά υψηλές φέτος και το 2015 (περίπου 23% εκατό του ΑΕΠ το 2014), αλλά μετά μειώνονται ταχύτατα αναφέρει με νόημα το ΔΝΤ.

Γίνεται πάντως και λόγος για κινδύνους από χαμηλότερη ονομαστική ανάπτυξη, αποκλίσεις των ιδιωτικοποιήσεων και ενδεχόμενων υποχρεώσεων του χρηματοπιστωτικού τομέα. Καταγράφει και 2,5 δισ. ευρώ επιστροφών φόρων που θα εκκαθαριστούν το 2015.



ΦΠΑ

Τον “εξορθολογισμό” τω χαμηλών συντελεστών ΦΠΑ ζητά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μέσω της έκθεσής του για την πορεία εφαρμογής του ελληνικού προγράμματος. Ο εξορθολογισμός που ουσιαστικά παραπέμπει σε κατάργηση ορισμένων από τους χαμηλούς συντελεστές είναι ένα από τα μέτρα που προτείνει το ΔΝΤ προκειμένου να ολοκληρωθεί η αντιμετώπιση του δημοσιονομικού προβλήματος της χώρας.

Ειδικότερα, όσον αφορά στο φορολογικό μέτωπο, στην έκθεση του Ταμείου επισημαίνονται τα εξής:

1. θα πρέπει να εξορθολογιστούν οι χαμηλοί συντελεστές ΦΠΑ και τεθεί ένα υψηλό όριο ακαθαρίστων εσόδων προκειμένου μια επιχείρηση ή ένας ελεύθερος επαγγελματίας να υπάγεται σε καθεστώς ΦΠΑ, δηλαδή να χρεώνει ΦΠΑ για τις υπηρεσίες και τα προϊόντα του και να τον αποδίδει το δημόσιο. Ο όρος εξορθολογισμός παραπέμπει σε κατάργηση η συγχώνευση συντελεστών προκειμένου, όπως σημειώνεται να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα και να καταπολεμηθούν οι λανθασμένης στόχευσης επιδοτήσεις. Υπενθυμίζεται ότι και στο παρελθόν το ΔΝΤ έχει ταχθεί υπέρ της κατάργησης των χαμηλών συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά (30% χαμηλότεροι) αλλά και του υπερμειωμένου συντελεστή 6,5% που ισχύει στις διανυκτερεύσεις ξενοδοχείων, τα βιβλία, τα δημόσια θεάματα κα Όσον αφορά το όριο απαλλαγής από τον ΦΠΑ μελετάται να είναι στα 25.000 ευρώ. Επισημαίνεται ότι μια από τις δεσμεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης είναι να παρουσιάζει εντός του καλοκαιριού ένα σχέδιο μεταρρύθμισης του ΦΠΑ, να το νομοθετήσει έως τον Οκτώβριο και να το θέσει σε ισχύ από την 1-1-2015.

2. Ζητείται η ένταση των προσπαθειών για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, καθώς όπως επισημαίνεται στους φορολογούμενους μεγάλου πλούτου και στους αυταπασχολούμενους η φοροδιαφυγή εξακολουθεί να είναι “υπερβολική”.Το Ταμείο παραδέχεται ότι στο θέμα της συλλογής των χρεών προς την εφορία υπάρχει πρόοδος

3. Ο εκσυγχρονισμός του φορολογικού συστήματος βρίσκεται καθ΄ οδόν. Ωστόσο, η κυβέρνηση θα πρέπει να συνεχίσει να αντιστέκεται στις πιέσεις για παροχή φορολογικών εξαιρέσεων καθώς και στις πιέσεις για χαλάρωση του καθεστώτος των ρυθμίσεων για την αποπληρωμή των φορολογικών οφειλών. Σημειώνεται ότι ήδη διακινούνται σενάρια για νέα ρύθμιση με περισσότερες δόσεις.

4. Η κυβέρνηση θα πρέπει να κλείσει φορολογικά παράθυρα, να μεταρρυθμίσει τα φορολογικά κίνητρα και να βελτιώσει τις φορολογικές διαδικασίες.

5. Γίνεται πρόοδος για την ενίσχυση της αυτονομίας και αποτελεσματικότητας της φορολογικής διοίκησης αλλά η πρόοδος είναι “εύθραυστη”.Επισημαίνονται ως προβλήματα η ανεπαρκής στελέχωση, η απουσία συστήματος κινήτρων και ανταμοιβών για τα στερλε΄χη της φορολογικής διοίκησης.

Όσον αφορά στην επαικαιροποίηση του μνημονίου που αποτελεί παράρτημα της έκθεσης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου αναφέρονται μια σειρά από δεσμεύσεις για δράσεις που αναλαμβάνει η ελληνική κυβέρνηση και θα πρέπει να ξεδιπλωθούν μέσα στους επόμενους μήνες. Σε αυτές περιλαμβάνεται η επανεξέταση όλων των φοροπαλλαγών, η επανεξέταση των φοροαπαλλαγών του νέου Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων, η μεταρρύθμιση του καθεστώτος ΦΠΑ καα άλλες παρεμβάσεις που είχαν παρουσιαστεί από το capital.gr την περασμένη εβδομάδα μαζί με το μνημόνιο.