ΝΗΣΤΕΙΑ

Κατά τη διάρκεια των νηστειών, το φαγητό των στεριανών ήταν κυρίως λάχανα με πιπέρι και αλάτι, σαλιγκάρια με σκόρδο, κρεμμύδια ψητά στη χόβολη και μόνο τις γιορτές έριχναν λίγο λάδι। Των νησιωτών, μύδια, αχινοί, χταπόδια। Από την Πέμπτη μέχρι την Κυριακή έμεναν κυριολεκτικά νηστικοί। Κρέας έτρωγαν μόνο του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου Δημητρίου, τα Χριστούγεννα και το Πάσχα।
Τη Μεγάλη Σαρακοστή ούτε κρέας, ούτε ψάρια, ούτε λάδι, ούτε αβγά, ούτε τυρί, με συνέπεια στο τέλος της νηστείας να είναι τόσο πολύ εξασθενημένοι, ώστε να μην είναι σε θέση να εργασθούν। Οι φωτισμένοι Έλληνες της εποχής είχαν συλλάβει τις βλαβερές επιπτώσεις της σκληρής νηστείας στην υγεία του λαού και στην οικονομία। Ο Κοραής είχε προτείνει απλοποίηση των νηστειών, αλλά δέχτηκε τα σφοδρά πυρά του ιερατείου। Αλλά και ο ανώνυμος συγγραφέας της Ελληνικής Νομαρχίας, ταυτίζεται με την άποψη του Κοραή: (Αναγκαίον είναι να ολιγοστεύση ο πατριάρχης το πλήθος των εορτών και των νηστειών, επειδή αι μεν εορταί εμποδίζουσι το κέρδος με την αργίαν εις τον λαόν, και αι νηστείαι του αφανίζουν την υγείαν। Όθεν τας μεγάλας εορτάς ημπορούσε να τας διορίση εις όλας τας Κυριακάς , και εις τας άλλας εορτάς να δώση την άδειαν να δουλεύουν। Δια τας σαρακοστάς να τας σμικρύνη και τας περισσοτέρας να τας αποβάλη και τότε ο πτωχός ζη με ολιγώτερα έξοδα και τρέφεται καλλιότερα)।
Η Εκκλησία επιχειρώντας να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, δογματίζοντας ότι ο άνθρωπος είναι φύση αμαρτωλός και το σώμα μολυσμένο από την αμαρτία, κατέληξε στο σόφισμα ότι η ευσέβεια και η πίστη είχε ως μέτρο την αποχή από το φαγητό και συνακόλουθα από κάθε είδους απόλαυση। Το πρότυπο του καλού χριστιανού ήταν ο ακριδοφάγος Άγιος Αντώνιος। Όλα τα άλλα, απαγορεύονται,(φαγητό, γεννετήσιες σχέσεις,απολαύσεις της ζωής, κλπ), και μόνο κατ΄εξαίρεσιν, κατ΄οικονομίαν, όπως το λένε….οι άγιοι πατέρες και σε σπάνιες περιπτώσεις, επιτρέπονται।
(Επειδή οι Τούρκοι αρπάζουν από τους Έλληνες τα πάντα, εκτός από εκείνα που επαρκούν μόλις για να κρατηθούν, η Εκκλησία επέβαλε 200 μέρες τον χρόνο νηστεία। ‘Ετσι οι Έλληνες υποσιτίζονται στα δύο τρίτα του χρόνου। Έτσι, συνηθίζοντας στη λιτότητα, με τις σχολαστικές νηστείες, εξασφάλισαν τα μέσα για να χορταίνει ο κλήρος। Οι πιο σκληρές ήταν αυτές του Πάσχα। Πολύ σκληρές ήταν και οι νηστείες του δεκαπενταύγουστου και 40 μέρες πριν τα Χριστούγεννα।Αν αυτό συνέβαινε, γράφει ο Sieber,στους βόρειους λαούς θα αφανιζόταν ολόκληρες περιοχές, σαν να επρόκειτο για εποχή λιμού। Οι Έλληνες, όμως, επιβιώνουν χάρις στις κλιματολογικές συνθήκες της χώρας τους, γιατί σχεδόν όλον τον χρόνο υπάρχουν λαχανικά για να χορτάσουν την πείνα τους। Ωστόσο τα αποτελέσματα της νηστείας είναι ολοφάνερα στα πρόσωπά τους। Είναι ωχροί και αδύνατοι। Οι Τούρκοι βέβαια χαμογελούν με την βλακεία της θρησκείας των Ελλήνων। Λένε πως σκάβουν μόνοι τους τον λάκκο τους).